12.04.2024

12 красавіка па ініцыятыве Генеральнай Асамблеі Арганізацыі Аб'яднаных Нацый абвешчана Міжнародным днём палёту чалавека ў космас. Менавіта ў гэты дзень Юрый Гагарын здзейсніў першы ў гісторыі чалавецтва касмічны палёт.

Беларусь актыўна ўносіць свой уклад у асваенне космасу: навуковыя інстытуты і прамысловыя прадпрыемствы краіны яшчэ з 1960-х гг. займаліся распрацоўкай і стварэннем аптычных прыбораў, наземных сістэм кіравання запускам ракет і праграм апрацоўкі касмічных малюнкаў. У савецкі перыяд у космасе пабывалі два ўраджэнцы Беларусі – Уладзімір Кавалёнак і Пётр Клімук.

У сучаснай гісторыі краіны на Міжнароднай касмічнай станцыі пабывалі ўраджэнец Беларусі Алег Навіцкі (2012, 2016, 2021) і першая жанчына-касманаўт у гісторыі суверэннай Беларусі – Марына Васілеўская (2024). 11 красавіка 2024 г. М. Васілеўская ўдастоена звання Героя Беларусі. Высокую ўзнагароду ўручыў Кіраўнік дзяржавы Аляксандр Лукашэнка на ўрачыстай цырымоніі ў Палацы Незалежнасці.

У савецкай касмічнай праграме на беларусаў была ўскладзена вынаходніцкая місія. Ураджэнец Слуцка, Сямён Косберг, быў галоўным канструктарам ракетнага рухавіка, які ўваходзіў у склад трэцяй ступені ракеты-носьбіта «Усход». Пад яго кіраўніцтвам створаны ракетныя вадкасныя рэактыўныя рухавікі, з дапамогай якіх запушчаны ў космас першыя касманаўты, выведзены на арбіту касмічныя караблі для даследавання Луны, Венеры і Марса.

Барыс Кіт (сям'я з г. п. Карэлічы, Гродзенская вобласць) – вучоны з сусветным імем у галіне астранаўтыкі. Яго даследаванні і распрацоўкі паліва для касмічных караблёў зрабілі магчымымі палёты ў космас амерыканскіх «Апалона» і «Шатла».

    У айчыннай навуцы таксама вядома імя Міхаіла Татура (доктар тэхнічных навук, прафесар Беларускага дзяржаўнага ўніверсітэта інфарматыкі і радыёэлектронікі), які займаецца стварэннем працэсараў для сістэмы кіравання ракетамі, самалётамі, лакатарамі. А распрацоўкі вучонага Уладзіміра Калінава (вядучы навуковы супрацоўнік Інстытута фізікі імя Б. І. Сцяпанава Нацыянальнай акадэміі навук Беларусі) выкарыстоўваюцца пры стварэнні ядзерных рэактараў і касмічнага абсталявання.

Даведка:

  • 22 ліпеня 2012 г. Беларусь запусціла свой першы спадарожнік «БелКА-2» («Беларускі касмічны апарат на зямную арбіту»). Спадарожнік быў запушчаны для патрэб МНС, сельскай і лясной гаспадаркі. Разам са спадарожнікам Беларусь атрымала міжнародны статус касмічнай дзяржавы.
  • Са студзеня 2016 г. працуе першы беларускі тэлекамунікацыйны спадарожнік «Белінтэрсат-1». Ён разлічаны на перадачу радыё- і тэлесігналаў, забеспячэнне доступу ў Інтэрнэт.
  • Першы ў сістэме адукацыі Беларусі ўніверсітэцкі нанаспадарожнік BSUSat-1, створаны спецыялістамі факультэта радыёфізікі і камп'ютарных тэхналогій Беларускага дзяржаўнага ўніверсітэта, паспяхова запушчаны 29 кастрычніка 2018 г. і да гэтага часу функцыянуе на калязямной арбіце.

  • Больш навін аб інтэлектуальнай уласнасці – у нашых сацсетках (Facebook, Instagram, Telegram).


    Фота: Алена Васіленка

    Вверх