Пытанне: Каму належыць аўтарскае права, калі аўтар памёр?

Адказ: Закон Рэспублікі Беларусь ад 17 мая 2011 года № 262-З «Аб аўтарскім праве і сумежных правах» (Закон аб аўтарскім праве) прадугледжвае, што аўтару ў дачыненні да яго твора належаць:

выключнае права на твор (гэта значыць права выкарыстоўваць твор па сваім меркаванні ў любой форме і любым спосабам, дазваляць або забараняць іншым асобам выкарыстоўваць твор);

іншыя маёмасныя правы ў выпадках, прадугледжаных Законам аб аўтарскім праве (напрыклад, права на атрыманне аўтарскага ўзнагароджання за кожны спосаб выкарыстання твора, за выключэннем выпадкаў, прадугледжаных Законам аб аўтарскім праве і (або)дагаворам);

асабістыя немаёмасныя правы (права аўтарства, права на імя, права на недатыкальнасць творы, права на абнародаванне і права на водгук).

Пры гэтым у адпаведнасці з п. 1 арт. 42 Закона аб аўтарскім праве выключнае права на аб'ект аўтарскага права або сумежных правоў пераходзіць па спадчыне або ў парадку іншага правапераемства, калі іншае не прадугледжана Законам аб аўтарскім праве, а ў адпаведнасці з п. 2 арт. 15 Закона аб аўтарскім праве асабістыя немаёмасныя правы належаць аўтару незалежна ад яго маёмасных правоў і захоўваюцца за ім у выпадку пераходу (перадачы) выключнага права на твор да іншай асобе. Асабістыя немаёмасныя правы аўтара неадчужальныя і невыносныя.

Разам з тым пасля смерці аўтара, калі гэта не супярэчыць волі аўтара, вызначана выяўленай ім у завяшчанні, асабістае немаёмаснае права аўтара на недатыкальнасць можа быць рэалізавана праваўладальнікам твора, а асабістае немаёмаснае права аўтара на абнародаванне – спадчыннікам (абз. 4 і 5 п.1 арт. 15 Закона аб аўтарскім праве).

Такім чынам, пасля смерці аўтара за ім застаюцца асабістыя немаёмасныя правы, а якое належала аўтару выключнае права на творы пераходзіць да спадчыннікаў.

12.2023
Т.П. Цэдрык (намеснік начальніка упраўлення аўтарскага і сумежных правоў - начальнік аддзела рэгістрацыі правоў НЦІУ), Д.Х. Градоўкіна (вядучы спецыяліст аддзела рэгістрацыі правоў кіравання аўтарскага і сумежных правоў НЦІУ)