Пытанне: Ці можна запатэнтаваць кампутарную праграму? Што можна зрабіць, каб кампутарная праграма стала аб'ектам прамысловай уласнасці?

Адказ: У адпаведнасці з ч. 3 п. 2 Закона Рэспублікі Беларусь ад 16 студзеня 2002 г. № 160-3 «Аб патэнтах на вынаходствы, карысныя мадэлі, прамысловыя ўзоры» не лічацца вынаходствамі, у прыватнасці, праграмы для электронна-вылічальных машын. Такім чынам, згодна з беларускім заканадаўствам атрымаць патэнт на кампутарную праграму як такую нельга.

Аднак для таго, каб кампутарная праграма стала аб'ектам прамысловай уласнасці (у прыватнасці, вынаходствам), трэба надаць ёй пэўныя ўласцівасці – надзяліць вынаходніцтва матэрыяльнымі сродкамі, для чаго кампутарную праграму трэба заявіць разам з тэхнічнай прыладай, на якім або з дапамогай якога яна рэалізуецца.

На практыцы такое вынаходства ўяўляе сабой або спосаб, які ўключае хоць бы адну аперацыю над матэрыяльным аб'ектам з дапамогай матэрыяльнага сродку (прылады), на якім або з дапамогай якога гэтая кампутарная праграма рэалізуецца, або прылада, дзе прыкметы кампутарнай праграмы выяўляюцца праз выкананыя імі функцыі (напрыклад, электронны блок, выкананы з магчымасцю вылічэння лагарыфма).

Асаблівасцю матэрыяльнага сродку (прылады), на якім або з дапамогай якога гэтая кампутарная праграма рэалізуецца, з'яўляецца тое, што канструкцыя гэтага матэрыяльнага сродка (прылады) вядомая і, як правіла, не змяняецца, але якая рэалізуецца на ім або з яго дапамогай кампутарная праграма надзяляе згаданы матэрыяльны сродак (прылада) новымі функцыямі, якія павінны забяспечваць дасягненне тэхнічнага выніку. Калі ж згаданыя новыя функцыі забяспечваюць дасягненне выніку, які не мае тэхнічнага характару, то ў прававой ахове такога вынаходкі будзе адмоўлена.

12.2023
Л.К. Парэмская (начальнік аддзела механікі, фізікі і электратэхнікі ўпраўлення экспертызы прамысловай уласнасці НЦІУ)